2012-06-26, 11:02 AM
باسلام . ادامه معرفي مارهاي سمي .
افعي شاخدار خوزستانی
نام علمی : Cerastes cerastes gasperetti
نام انگلیسی: Desert Horned Viper
نام فارسی: افعي شاخدار خوزستانی
مشخصات : سر پهن و به شكل گرز با پولكهاي كوچك تيغه دار و به اندازههاي متفاوت ، چشم كوچك و مردمك آن عمودي ، سوراخ بيني درون يك پولك كوچك ، در سطح بالاي ناحيه چشم داراي شاخ يا بدون شاخ ، لب بالا داراي 13 تا 16 پولك و لب پائين 14 تا 16 پولك ، دور چشم داراي 12 تا 16 پولك ، بين چشم و لب بالا داراي 5 تا 6 پولك ، در فاصله بين دو چشم داراي 13 تا 19 پولك ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار و در 31 تا 36 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 154 تا 166 و سطح زيرين دم 32 تا 40 عدد ، پولك مخرجي منفرد يا منقسم .
بدن به رنگ شني ، زرد قهوه اي يا خاكستري ، داراي 4 تا 6 سري خال قهوه اي ، دو سري از خالهاي مياني به هم پيوسته و به شكل خطوط قهوه اي ،پشت چشمها و در دو طرف قسمت خلفي سر داراي دو خط قهوه اي تيره ، سطح شكمي سفيد متمايل به زرد و انتهاي دم گاهي سياه .
حداكثر طول 75 سانتيمتر ، دم 8 سانتيمتر .
تغذيه از مارمولكها و جوندگان ، تعداد نوزادان نامعلوم .
حركت مار مانند مار جعفري (اكيس كاريناتوس) از پهلو به صورت حلقه حلقه انجام مي گيرد .
زيستگاه : مناطق شني ، صحراها .
انتشار جغرافيايي : شبه جزيره عربستان – كويت – عراق سوريه – اردن – جنوب غربي ايران (الباجي – اهواز)
پراكندگي : استان خوزستان (الباجي نزديك به اهواز).
مار جعفري
نام علمی : Echis carinatus sochureki
نام انگلیسی: Saw-scaled Viper
نام فارسی: مار جعفري
مشخصات : پوزه پهن و كوتاه ، سر و گردن كاملا مشخص ، سر كمي باريك و مثلثي شكل ، پولكها تيغه دار ،مردمك چشم عمودي ، سوراخ بيني درون دو يا سه پولك ، گاهي داراي پولك باريك فوق چشمي ، بيني متصل به پولك رسترال ، بين چشم و لب بالا 1 تا 3 پولك ،در فاصله بين دو چشم 9 تا 14 پولك ، دور چشم 14 تا 21 پولك ، لب بالا 10 تا 12 پولك و لب پائين 10 تا 13 پولك ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار و بطور مورب و در سطح جانبي باريكتر و امتداد آن به سمت پائين و در 27 تا 39 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 164 تا 186 عدد ، پولكهاي سطح زيرين دم در يك رديف (منفرد) و از 28 تا 38 عدد ، پولك مخرجي منفرد .
رنگ بدن خاكستري نقره اي ، شني ، زرد ،قهوه اي خاكستري متمايل به آجري ، در سطح جانبي داراي خط سفيد زيگزاك همراه با لكههاي سفيد با كنارههاي تيره متمايل به سياه ، در ناحيه خلفي سر داراي دو لك يا خط سفيد صليبي شكل ، سطح شكمي روشن يا سفيد گاهي با خالهاي كوچك قهوه اي روشن يا تيره يا سياه .
حداكثر طول 98 سانتيمتر ، دم 7 سانتيمتر .
تغذيه از حشرات ،عقربها ، رتيلها، موشها ،مارمولكها ، پرندگان كوچك .
زاد و ولد : تا 23 نوزاد در فصل بهار .
حركت مار جانبي است و از پهلو به صورت حلقه حلقه حركت مي كند .
زيستگاه : مناطق شني ، صخره اي ، خاك رسي ،بوته زارها ، زير تخته سنگها ، معمولاً از مناطق باطلاقي و جنگلي دوري مي كنند.
انتشار جغرافيايي : هندوستان ، پاكستان ، ايران ، افغانستان ، عراق ، شمال آفريقا و از جنوب تا مناطق شمالي كنيا ، اوگاندا ، غنا ،كامرون ، كشورهاي متحده امارات ، عربستان ، عمان .
پراكندگي : استانهاي سمنان ، خراسان ، سيستان و بلوچستان ، فارس ،كرمان ، هرمزگان ، خوزستان ]فقط يك نمونه از مازندران (گنبد طاوس) صيد شده و احتمالاً نمونه اي ولگرد و غير بومي است[ – يزد – بوشهر – ايلام.
كك مار
نام علمی : Eristicophis macmahoni
نام انگلیسی: McMahon's viper
نام فارسی: كك مار
مشخصات : سر پهن بزرگ ، ناحيه گردن كاملا مشخص ،پهناي پولك رسترال بيش از ارتفاع آن و مقعر ، پولك رسترال از سمت جانبي به دو عدد پولك بزرگ گوشه دار متصل ، پولكهاي اخير به وسيله پولكهاي كوچك از هم مجزا ، بين پولك بيني و پولك فوق بيني چاكدار و داراي چندين پولك كوچك ، دور چشم داراي 16 تا 25 پولك ، لب بالا داراي 15 يا 16 پولك و لب پائين 16 يا 17 پولك ، چشم به وسيله سه رديف پولك به ابعاد دو برابر پولكهاي دور چشم از لب بالايي مجزا ، پولكهاي چين قدامي بزرگ و فاقد پولكهاي چين خلفي ، بدن به شكل بشكه و در قسمت مياني و جانبي پهن ،دم باريك نسبت به سطح شكمي شيب دار ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار (تيغهها به انتهاي دو طرف پولك نمي رسد) و 23 تا 29 عدد ، پولكهاي سطح شكمي 140 تا 145 عدد و داراي دو تيغه در هر پولك ، پولكهاي سطح زيرين دم 25 تا 27 عدد ، پولك مخرجي منفرد .
موارد زير از مشخصات اين مار است : (1) نماي قدامي پوزه به وسيله پولك بزرگ رسترال و چهار پولك ديگر شكل پروانه دارد (2) دو انتهاي پولك سطح شكمي داراي تيغه (3) رديف پولكهاي سطح پشتي مرتب و به صورت حلقه (4) دم كوتاه و همانند وسيله اي براي گرفتن و بالا رفتن از بوتهها .
بدن به رنگ خاكستري روشن ، داراي 20 تا 25 رديف خال سياه كوچك در سطح جانبي ، خالهاي بدن بطور كامل يا ناقص به وسيله يك رديف خالهاي كوچكتر محصور ، بدن نوزادان تقريبا داراي 30 خط عرضي قهوه اي رنگ در ناحيه ظهري و در قسمت خلفي بدن واضح تر ، داراي خط سفيد رنگ از بالاي چشم تا گوشه دهان ، سطح فوقاني سر داراي خالهاي ريز تيره رنگ پراكنده ، لبها و ناحيه گلو و سطح شكمي سفيد ، انتهاي دم به رنگ زرد يكنواخت .
حداكثر طول 70 سانتيمتر ، دم 6 سانتيمتر .
حركت مار مانند مار جعفري از پهلو انجام مي گيرد ، غالباً در زير ماسهها مخفي مي شود . اين مار عصباني است و هنگام حمله صداي هيس هيس ناراحت كننده اي دارد .
طرز زندگي نامعلوم .
زيستگاه : مناطق صحرايي ، ماسهها .
انتشار جغرافيايي : مناطق صحرايي شمال غربي بلوچستان ، ايران ، پاكستان ، افغانستان .
پراكندگي : (استان سيستان و بلوچستان) فقط يك نمونه از زابل در راه زاهدان و چندين نمونه از مرز ايران و پاكستان مطالعه شده است .
افعي شاخدار خوزستانی
نام علمی : Cerastes cerastes gasperetti
نام انگلیسی: Desert Horned Viper
نام فارسی: افعي شاخدار خوزستانی
مشخصات : سر پهن و به شكل گرز با پولكهاي كوچك تيغه دار و به اندازههاي متفاوت ، چشم كوچك و مردمك آن عمودي ، سوراخ بيني درون يك پولك كوچك ، در سطح بالاي ناحيه چشم داراي شاخ يا بدون شاخ ، لب بالا داراي 13 تا 16 پولك و لب پائين 14 تا 16 پولك ، دور چشم داراي 12 تا 16 پولك ، بين چشم و لب بالا داراي 5 تا 6 پولك ، در فاصله بين دو چشم داراي 13 تا 19 پولك ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار و در 31 تا 36 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 154 تا 166 و سطح زيرين دم 32 تا 40 عدد ، پولك مخرجي منفرد يا منقسم .
بدن به رنگ شني ، زرد قهوه اي يا خاكستري ، داراي 4 تا 6 سري خال قهوه اي ، دو سري از خالهاي مياني به هم پيوسته و به شكل خطوط قهوه اي ،پشت چشمها و در دو طرف قسمت خلفي سر داراي دو خط قهوه اي تيره ، سطح شكمي سفيد متمايل به زرد و انتهاي دم گاهي سياه .
حداكثر طول 75 سانتيمتر ، دم 8 سانتيمتر .
تغذيه از مارمولكها و جوندگان ، تعداد نوزادان نامعلوم .
حركت مار مانند مار جعفري (اكيس كاريناتوس) از پهلو به صورت حلقه حلقه انجام مي گيرد .
زيستگاه : مناطق شني ، صحراها .
انتشار جغرافيايي : شبه جزيره عربستان – كويت – عراق سوريه – اردن – جنوب غربي ايران (الباجي – اهواز)
پراكندگي : استان خوزستان (الباجي نزديك به اهواز).
مار جعفري
نام علمی : Echis carinatus sochureki
نام انگلیسی: Saw-scaled Viper
نام فارسی: مار جعفري
مشخصات : پوزه پهن و كوتاه ، سر و گردن كاملا مشخص ، سر كمي باريك و مثلثي شكل ، پولكها تيغه دار ،مردمك چشم عمودي ، سوراخ بيني درون دو يا سه پولك ، گاهي داراي پولك باريك فوق چشمي ، بيني متصل به پولك رسترال ، بين چشم و لب بالا 1 تا 3 پولك ،در فاصله بين دو چشم 9 تا 14 پولك ، دور چشم 14 تا 21 پولك ، لب بالا 10 تا 12 پولك و لب پائين 10 تا 13 پولك ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار و بطور مورب و در سطح جانبي باريكتر و امتداد آن به سمت پائين و در 27 تا 39 رديف ، پولكهاي سطح شكمي 164 تا 186 عدد ، پولكهاي سطح زيرين دم در يك رديف (منفرد) و از 28 تا 38 عدد ، پولك مخرجي منفرد .
رنگ بدن خاكستري نقره اي ، شني ، زرد ،قهوه اي خاكستري متمايل به آجري ، در سطح جانبي داراي خط سفيد زيگزاك همراه با لكههاي سفيد با كنارههاي تيره متمايل به سياه ، در ناحيه خلفي سر داراي دو لك يا خط سفيد صليبي شكل ، سطح شكمي روشن يا سفيد گاهي با خالهاي كوچك قهوه اي روشن يا تيره يا سياه .
حداكثر طول 98 سانتيمتر ، دم 7 سانتيمتر .
تغذيه از حشرات ،عقربها ، رتيلها، موشها ،مارمولكها ، پرندگان كوچك .
زاد و ولد : تا 23 نوزاد در فصل بهار .
حركت مار جانبي است و از پهلو به صورت حلقه حلقه حركت مي كند .
زيستگاه : مناطق شني ، صخره اي ، خاك رسي ،بوته زارها ، زير تخته سنگها ، معمولاً از مناطق باطلاقي و جنگلي دوري مي كنند.
انتشار جغرافيايي : هندوستان ، پاكستان ، ايران ، افغانستان ، عراق ، شمال آفريقا و از جنوب تا مناطق شمالي كنيا ، اوگاندا ، غنا ،كامرون ، كشورهاي متحده امارات ، عربستان ، عمان .
پراكندگي : استانهاي سمنان ، خراسان ، سيستان و بلوچستان ، فارس ،كرمان ، هرمزگان ، خوزستان ]فقط يك نمونه از مازندران (گنبد طاوس) صيد شده و احتمالاً نمونه اي ولگرد و غير بومي است[ – يزد – بوشهر – ايلام.
كك مار
نام علمی : Eristicophis macmahoni
نام انگلیسی: McMahon's viper
نام فارسی: كك مار
مشخصات : سر پهن بزرگ ، ناحيه گردن كاملا مشخص ،پهناي پولك رسترال بيش از ارتفاع آن و مقعر ، پولك رسترال از سمت جانبي به دو عدد پولك بزرگ گوشه دار متصل ، پولكهاي اخير به وسيله پولكهاي كوچك از هم مجزا ، بين پولك بيني و پولك فوق بيني چاكدار و داراي چندين پولك كوچك ، دور چشم داراي 16 تا 25 پولك ، لب بالا داراي 15 يا 16 پولك و لب پائين 16 يا 17 پولك ، چشم به وسيله سه رديف پولك به ابعاد دو برابر پولكهاي دور چشم از لب بالايي مجزا ، پولكهاي چين قدامي بزرگ و فاقد پولكهاي چين خلفي ، بدن به شكل بشكه و در قسمت مياني و جانبي پهن ،دم باريك نسبت به سطح شكمي شيب دار ، پولكهاي سطح پشتي تيغه دار (تيغهها به انتهاي دو طرف پولك نمي رسد) و 23 تا 29 عدد ، پولكهاي سطح شكمي 140 تا 145 عدد و داراي دو تيغه در هر پولك ، پولكهاي سطح زيرين دم 25 تا 27 عدد ، پولك مخرجي منفرد .
موارد زير از مشخصات اين مار است : (1) نماي قدامي پوزه به وسيله پولك بزرگ رسترال و چهار پولك ديگر شكل پروانه دارد (2) دو انتهاي پولك سطح شكمي داراي تيغه (3) رديف پولكهاي سطح پشتي مرتب و به صورت حلقه (4) دم كوتاه و همانند وسيله اي براي گرفتن و بالا رفتن از بوتهها .
بدن به رنگ خاكستري روشن ، داراي 20 تا 25 رديف خال سياه كوچك در سطح جانبي ، خالهاي بدن بطور كامل يا ناقص به وسيله يك رديف خالهاي كوچكتر محصور ، بدن نوزادان تقريبا داراي 30 خط عرضي قهوه اي رنگ در ناحيه ظهري و در قسمت خلفي بدن واضح تر ، داراي خط سفيد رنگ از بالاي چشم تا گوشه دهان ، سطح فوقاني سر داراي خالهاي ريز تيره رنگ پراكنده ، لبها و ناحيه گلو و سطح شكمي سفيد ، انتهاي دم به رنگ زرد يكنواخت .
حداكثر طول 70 سانتيمتر ، دم 6 سانتيمتر .
حركت مار مانند مار جعفري از پهلو انجام مي گيرد ، غالباً در زير ماسهها مخفي مي شود . اين مار عصباني است و هنگام حمله صداي هيس هيس ناراحت كننده اي دارد .
طرز زندگي نامعلوم .
زيستگاه : مناطق صحرايي ، ماسهها .
انتشار جغرافيايي : مناطق صحرايي شمال غربي بلوچستان ، ايران ، پاكستان ، افغانستان .
پراكندگي : (استان سيستان و بلوچستان) فقط يك نمونه از زابل در راه زاهدان و چندين نمونه از مرز ايران و پاكستان مطالعه شده است .