انجمن تخصصی شکاروتیراندازی(بزرگترین مرجع اطلاعاتی تفنگ بادی،پی سی پی،تیراندازی ایرانیان)pcp.airrifle.airguns..تفنگ بادی،پنوماتیک،

بالستيك عبارتست از مطالعه حركت گلوله از لحظه انفجار باروت تا خاتمه حركت گلوله در فضا.
حركت گلوله را ميتوان به دو قسمت ميتوان تقسيم كرد:

1- بالستيك داخلي: مرحله اول كه از لحظه انفجار باروت و در نتيجه حركت گلوله در لوله آغاز ميگردد و به لحظه اي كه گلوله از دهانه لوله خارج ميگردد ختم ميشود.

2- بالستيك خارجي: مطالعه حركت گلوله از لحظه ترك دهانه لوله تا خاتمه حركت آن در هوا

ميدانيم كه اگر شيئي ساكن به حركت درآيد نيروئي در آن شيئ پديد مي آيد كه انرژي حركتي ناميده ميشود.ما در اين مقاله از اين پس آن را انرژي دهانه لوله ميناميم. گلوله پس از ترك دهانه لوله ، داراي همين انرژي حركتي خواهد گرديد و تا زمانيكه اين انرژي در گلوله موجود است گلوله به حركت خود ادامه خواهد داد.

انژي حركتي در دو صورت به پايان ميرسد:
يا گلوله به هدف با مانعي برخورد ميكند و يا انرژي حركتي در اثر مقاومت هوا بتدريج كاهش ميابد و در لحظه مشخصي در اثر نيروي جاذبه به زمين سقوط ميكند. هر چه گلوله سنگينتر باشد سرعت آن نيز بيشتر و بازداشتن آن مشكلتر و مسافت طي شده نيز طولانيتر خواهد بود.بنابراين گلوله سنگينتر موجب موجب برد طولانيتر سلاح ميگردد اما بايد در نظر داشت كه براي به حركت در آوردن اين چنين گلوله اي نيروي بيشتري نيز مورد نياز است.

انرژي دهانه لوله رابطه مستقيمي با وزن گلوله دارد، يعني انرژي دهانه لوله گلوله 100 گريني (گرمGrain= 0.0648 ) دو برابر انرژي دهانه لوله گلوله 50 گريني است، به شرط اينكه هردو گلوله را با شتاب اوليه مساوي پرتاب كرده باشيم. البته عوامل ديگري نيز از قبيل شكل گلوله و غيره موجود است كه از ذكر آن خودداري ميشود.

انرژي دهانه لوله را بر حسب پوند بر فوت مي سنجند. انرژي يك پوند بر فوت ( پوند= 453.59 گرم) برابر است با مقدار انرژي مورد نياز براي بلند كردن يك وزنه يك پوند به ارتفاع يك فوت ( فوت= 48/30 سانتيمتر) . از طرف ديگر اگر شيئي از فاصله يك فوتي سقوط كند باز هم همين مقدار نيرو را بدست آورده است. انرژي سه فوتي يعني مقدار انرژي مورد نياز براي بلند كردن سه پوند وزنه در مسافت يك فوت و يا يك پوند وزنه در مسافت سه فوت.

گلوله در حال حركت با نيروي مقاومت قابل ملاحظه اي برخورد خواهد كرد، بنا براين محيطي كه گلوله از ميان آن عبور ميكند از سرعت گلوله ميكاهد و اگر نيروي مقاومت بيشتر از انرژي اوليه باشد آنرا كاملا از حركت بازميدارد. از لحاظ عملي ميتوان چنين نتيجه گيري كرد كه قدرت هر گلوله برابر خواهد بود با (( پوندهاي)) جمع شده در مسافت طي شده. به طور مثال اگر وزنه اي يك پوندي به دهانه لوله تفنگي كه بطور عمودي رو به هوا گرفته شده بسته باشيم و تفنگ گلوله اي با قدرت 10 پوند را شليك نمايد وزنه يك پوندي دهانه لوله قبل از متوقف نمودن گلوله ، 10 فوت مسافت را طي خواهد كرد و يا ميتوان نتيجه گيري كرد كه گلوله ميتواند وزنه اي به وزن 10 پوند را براي يك (فوت) حركت دهد.

و اما سرعت دهانه لوله.......
مفهوم عبارت فوق اين است كه گلوله با چنين سرعتي از دهانه لوله جدا ميشود و اين سرعت را معمولا بر حسب متر يا فوت بر بر ثانيه بيان ميكنند. در مقام مقايسه نسبت انرژي بدست آمده توسط گلوله معادل است با مجذور سرعت.به طور مثال اگر گلوله اي به وزن 55 گرين با سرعت اوليه 1500 فوت در ثانيه حركت نمايد، انرژي حركتي آن چهار برابر همان گلوله ايست كه كه با سرعت اوليه 750 فوت در ثانيه پرتاب شود. بدين ترتيب ملاحظه ميشود كه سرعت اوليه دو برابر شده ولي انرژي بدست آمده چهار برابر گرديده است. به همبن ترتيب اگر سرعت دهانه لوله سه برابر شود انرژي بدست آمده 9 برابر خواهد شد.

حال اگر شتاب ابتدائي گلوله را داشته باشيم محاسبه انرژي دهانه لوله بسيار آسان است. براي پيدا كردن انرژي دهانه لوله مجذور شتاب ابتدائي گلوله را در نصف وزن گلوله كه بر حسب پوند بيان ميشود ضرب نموده و حاصل را تقسيم بر شتاب نيروي جاذبه كه برابر با 32.16 فوت در ثانيه است مينمائيم. حال اگر بخواهيم انرژي انرژي دهانه لوله گلوله تفنگ ام يك را محاسبه كنيم بدين ترتيب خواهد بود: اگر وزن گلوله تفنگ ام يك كاليبر 30 صدم اينچ برابر 174 گرين و سرعت ابتدائي گلوله 2675 فوت بر پانيه باشد با استفاده از فرمول فوق نتيجه ميگيريم:

2675×2675×174 تقسيم بر 2×7000× 32.16 =====>>> 2675


در فرمول بالا عدد 7000 كه براي تبديل گرين به پوند به كار ميرود و فاكتورهاي 2 و 32.16 هميشه ذكر ميشوند و براي راحتي محاسبه ميتوان از حاصل ضرب آنها كه 450240 ميباشد استفاده نمود . مطلب ديگري كه در مورد بالستيك خارجي دانستن ان لازم است مقدار پائين آمدن گلوله در حين حركت ميباشد. همانطور كه ميدانيم خط سير گلوله خطي مستقيم نيست ،‌بلكه به صورت خط منحني ميباشد و ميدانيم كه علت انحناء‌اين خط سير ناشي از اثر قوه جاذبه زمين است. حال ميتوان خط سير گلوله و مقدار تغيير مسير گلوله سلاح خود را محاسبه كنيم:
مقدار فاصله كاهش يابنده بر حسب فرمول D= 1/2 *AT
( T به توان 2 است)
در فرمول بالا D فاصله كاهش يافته و A شتاب جاذبه و T مدت زمانيست كه گلوله بر حسب ثانيه در هوا حركت ميكنند. شتاب جاذبه همان عدد 32.16 فوت در ثانيه است. شايد بهتر باشد براي آساني محاسبه از عددهاي اعشاري صرف نظر كنيم. حال اگر مدت زماني كه گلوله در حركت است برابر 2/1 ثانيه باشد مقدار فوت كاهش يافته در خط سير با كمك فرمول فوق چنين خواهد بود :
1/2× 32× 1/2 به توان 2 برابر 4 فوت

در اين فرمول عدد 32.16 يا 32 هميشه تكرار ميشود. بنابراين براي سادگي ميتوان آنرا چنين نوشت:
D=16T
( T به توان 2 است).

بايد به خاطر داشت كه وزن گلوله كوچكترين اثري در اين كاهش ندارد زيرا جاذبه زمين مناسب با وزن شيئي وارد ميگردد بنابراين ميتوان چنين نتيجه گرفت كه تنها عامل اصلي مدت زمان گلوله در هواست.


این سایت هم برای کسانی که زبانشون خوب هست اطلاعات خوبی داره
دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.


این هم تعریف علم بالستیک منتها به روایت مجله دانستنیها:

علم بالستیک پیرامون حرکت اشیاء در هوا به مطالعه می پردازد حرکت گلوله بمب راکت ها و نیزه ای که پرتاب می شود و پس از پیمودن مسافتی در فضا به زمین برخورد می کند در محدوده علم بالستیک مورد بررسی قرار می گیرد حتی سنگی که به هوا پرتاب می کنیم و چند متر دورتر به زمین می افتد تابع قوانین بالستیک است .
تمام اشیایی که در بالا نام بردیم در حقیقت موشک نامیده می شوند موشک بالستیک نوعی موشک است که از آغاز پرتاب شدن تحت کنترل قرار دارد این موشک همانند راکت ها و سفینه های فضایی می تواند به وسیله دانشمندان هدایت شود که به آن موشک هدایت شونده می گویند .
جزئی از علم بالستیک به حرکت گلوله و خمپاره قبل از بیرون آمدن از لوله اسلحه اختصاص دارد قسمتی دیگر به بررسی گازهایی که به هنگام روشن شدن راکت در داخل موتور آن جمع می شود می پردازد . طرح لوله تفنگ و شکل گلوله به گونه ای است که مسیر گلوله را با دقت تعیین می کند وقتی ( خرج پرتاب ) که در داخل لوله گلوله قرار دارد منفجر شود گرما و فشار زیادی بر اثر گازهای تولید شده به وجود می آید لوله تفنگ یا خمپاره انداز بایستی آنقدر محکم باشد که بتواند بدون ترکیدن یا تغیر شکل دادن در برابر این فشار مقاومت کند بهمین ترتیب موشک نیز باید طوری طرح شود که به نرمی و با سرعت زیاد لوله را ترک کند .

وقتی گلوله یا خمپاره لوله اسلحه را ترک می کند یا تیری از چله کمان رها می گردد یا راکتی از سکوی پرتاب بلند می شود یا سنگی از فلاخن جدا می شود از کنترل ما خارج خواهد شد . مسیری که این اشیاء طی خواهند کرد منحنی و نوعی سهمی است دلیل اینکه مسیر گلوله های بالستیک منحنی است آن است که چند نیرو بر گلوله اثر می کند . مقاومت هوا که یکی از این نیروهاست از سرعت آن می کاهد . نیروی جاذبه آن را به طرف زمین می کشد فشار باد آنرا از مسیر اصلی منحرف می کند .
کارشناسان علم بالستیک قادرند این نیروها را به نوعی تحت کنترل خود دراورند . دانستن این نکته که گلوله با چه سرعتی از دهانه لوله خارج می شود بسیار مهم است . هر چقدر سرعت گلوله یا خمپاره بیشتر باشد مسافت بیشتری را خواهد پیمود و نیروی جاذبه دیرتر برآن اثر می گذارد . دوکی شکل بودن موشک نیز بُرد آنرا افزایش می دهد زیرا از نیروی اصطکاک موشک با هوا کاسته می شود . برای اینکه از معلق شدن گلوله ها در هوا جلوگیری کنند آنها را ضمن به حرکت دراوردن به طرف جلو به چرخش در می آورند . عمل چرخاندن گلوله به وسیله شیارهایی که در داخل لوله قرار دارد و (خان ) نامیده می شود صورت می گیرد .
زاویه ای که موشک تحت آن زاویه به فضا پرتاب می شود نیز در بُرد آن تاثیر دارد . گلوله ای که تحت زاویه 45 درجه از دهانه لوله خارج می شود نسبت به گلوله هایی که با زاویه کمتر یا بیشتر از این مقدار خارج می شوند مسافت بیشتری را طی خواهد کرد .
اسلحه سازان می توانند مسافتی را که گلوله تحت زوایای مختلف طی می کند با دقت محاسبه کنند شاخه ای از علم بالستیک به طور جداگانه به پرتاب بمب . طرح بمب و پرتاب آن با هواپیما اختصاص دارد .
علم بالستیک می تواند در خدمت پلیس نیز قرار گیرد کاراگاهان به کمک علم بالستیک حدس می زنند که هر گلوله ای از کدان اسلحه آتش شده است . خِبرگانی وجود دارند که قادرند به راحتی تعیین کنند گلوله از چه فاصله ای و از چه سمتی به مقتول اصابت کرده است .
آنچه در بالا گفتیم به کمک یک فلاخن یا تیر و کمان و یا یک تفنگ بادی نیز می توان امتحان کرد . برای این کار روی وسایل فوق را تحت زوایای مختلف بگیرید و ببینید بیشترین مسافت متعلق به چه زاویه ای است .



و تعریفی کاملتر راجع به بالستیک:
بالستک (برای نمونه اهمیت درشکار)

بالستیک چیست؟بالستیک عبارت است از درک عملکرد درونی فشنگ پس از چکاندن ماشه ، شناخت نحوه رفتار و حرکت گلوله در لوله و هوا تا لحظه اصابت به هدف و آگاهی از تاثیرات و تغیرات حاصله از این اصابت. در علم بالستیک یک فشنگ در سه مرحله مورد مطالعه قرار می گیرد:
الف ) بالستیک داخلی : به موقعی که ماشه چکانده می شود و فشنگ .... عمل می کند مربوط می شود ( در داخل اسلحه چه روی می دهد ) ب ) بالستیک خارجی : به رفتار و حرکت گلوله ، از زمان خروج از دهانه لوله تا لحظه اصابت به هدف می پردازد. ج ) بالستیک نهایی : اصولا مبحثی است نظامی و از نظر شکارچیان نیز حائز اهمیت است برای اینکه به عکس العمل ها تاثیرات و تغیرات حاصله از اصابت گلوله به هدف می پردازد. هر چند که این سه مرحله به یکدیگر پیوسته بوده و در بعضی موارد بر هم منطبق می شوند ، با این حال به راحتی می توان آنها را مشخص کرد و مسایل مربوط به آنها را آموخت.

الف ) بالستیک داخلی یا درونی

هنگامی که یک سلاح مسلح شده است ، سوزن به عقب کشیده شده ، تحت فشار فنر سوزن ، به وسیله پایه آتش در عقب نگهداری شده است. هنگامی که ماشه را می کشیم یا می چکانیم ، پایه آتش ، پایین می آید و فشار فنر ، سوزن را به جلو می راند و نوک سوزن به چاشنی ضربه زده و آن را که روی سندان ته فشنگ جا گرفته است ، محترق می سازد. در اثر این احتراق ، شعله ای ایجاد می شود که از روزنه های کوچک واقع در کناره سندان به درون بدنه فشنگ راه می یابد و باعث سوختن سریع باروت می شود.

این نکته شایان توجه است که بدانیم باروت برخلاف آنچه که اغلب تصور می شود ، منفجر نمی شود ، بلکه به سرعت آتش می گیرد و یا در واقع به سرعت می سوزد و در نتیجه فشار گاز زیادی ایجاد می کند. هنگامی که این فشار گاز بسته به نوع فشنگ به تراکم معینی رسید ، گلوله را از جایش می کند و آن را به درون لوله می راند و سپس به بیرون پرتاپ می کند.

دیواره یا بدنه پوکه فشنگ های تفنگ یا تپانچه ، تا حدی انعطاف پذیر است و لذا هنگامی که فشار گاز باروت ، در داخل آن افزایش می یابد ، پوکه منبسط می شود و محکم به تمامی دیواره داخلی جان لوله ( محل قرار گرفتن فشنگ در لوله ) می چسبد و به این ترتیب از نشت گاز باروت و خروج آن از سمت عقب و عبور از دستگاه آتش و صدمه زدن به چشم تیرانداز جلوگیری می شود. پس از خروج گلوله از دهانه لوله و از بین رفتن فشار گاز باروت ، دیواره پوکه منقبض شده ، و تقریبا به ابعاد قبلی خود برمی گردد و به این ترتیب خارج کردن پوکه از تفنگ میسر می شود. البته پوکه فشنگ هرگز نمی تواند به تنهایی فشار گاز باروت را تحمل کند. این فشار عظیم را در واقع جان لوله و گلنگدن تفنگ که از مقاومت زیادی برخوردارند تحمل می کنند. فشار حاصله از گاز باروت تنها نکته مورد بحث در بالستیک داخلی نیست. لوله تفنگ های گلوله زنی و سلاح های کمری خان کشی شده است.

بدین معنی که در جداره داخلی لوله که در جداره داخلی لوله این گونه سلاح ها برجستگی های مارپیچی ایجاد شده است. هنگامی که گلوله ، در اثر فشار حاصله از گاز باروت ، در درون لوله به حرکت در می آید ، با برجستگی های مارپیچی درون لوله درگیر می شود و در عین حال با قسمت های دیگر جدار داخلی لوله که با آن هم قطر است مماس است.

چون قطر گلوله دقیقا با جداره داخلی لوله در قسمت فرورفتگی برابر است ، بنابراین گاز باروت نمی تواند از کنار گلوله عبور کرده و قبل از گلوله از دهانه لوله خارج می شود و در نتیجه همه فشار حاصله صرف راندن گلوله به جلو می شود. قطر داخلی لوله در قسمت های برجسته از قطر گلوله کمتر است ، فشار گاز باروت گلوله را که با این برجستگی ها به شدت درگیر است ، در مسیر مارپیچ این برجستگی ها به جلو می راند. روکش گلوله از سرب یا مس ساخته شده است و از فولاد بسیار سخت برجستگی های خان بسیار نرمتر است لذا رانش گلوله به جلو در اثر فشار گاز باروت و درگیری آن با برجستگی های خان ، موجب می شود که به تعداد خان ها ی سلاح و براساس نواخت چرخش خان ها بدنه گلوله شیار بردارد و در عین حال در اثر حرکت در مسیر مارپیچ خان ها ، به چرخش در آید. بنابراین گلوله در لحظه خروج از دهانه لوله با سرعت بسیار زیادی به چرخش در آمده است. این حرکت چرخشی سبب ثبات گلوله در مسیر حرکتش در هوا می شود و نمی گذارد گلوله در مسیر حرکتش معلق بشود و یا از میر خود منحرف گردد.

در حقیقت دقت یک گلوله از همین حرکت چرخشی سرچشمه می گیرد. هر قدر طول گلوله به نسبت کالیبر آن بیشتر بوده و سطح اصطکاک آن با خانها بیشتر باشد ، سرعت چرخش و در نتیجه دقت آن بیشتر می شود. عوامل دیگری که در سریعتر شدن چرخش گلوله تاثیر دارند ، نواخت چرخش خانها و به عبارت دیگر طول گام خانها و بالاخره طول لوله است. هر قدر طول لوله بیشتر باشد ، تعداد گام ها بیشتر می شود.

از جمله اقداماتی که برای بالا بردن ثبات گلوله در مسیر پروازش به عمل آمده است می توان از دو تکنیک نام برد. یکی ایجاد خانهای بیشتر است که در اصطلاح انگلیسی ( MICRO GROOVING ) میکرو گرووینگ نام گذاری شده است. در این تکنیک که از ابداعات کارخانه اسلحه سازی مارلین آمریکا است ، به جای ایجاد 4-6 خان که تعداد متعارف است ، 16 خان در لوله ایجاد می شود. تکنیک دیگری که ظاهرا از ابداعات کارخانه هکلر و کوخ آلمان است سیستم خان کشی به شیوه ( POLY GONAL ) پلی گونال به معنای چند ضلعی است. در این سیستم عرض قسمت های برجسته خان از عرض قسمت های فرورفته آن بیشتر بوده و یا با آن برابر است و در نتیجه سطح اصطکاک گلوله و میزان درگیری آن با خانها بیشتر شده است ، با این تکنیک توانسته اند شش درصد بر سرعت ابتدایی گلوله بیفزایند.

ب)بالستیک خارجی یا برونی

هنگامی که گلوله از دهانه لوله خارج می شود ، وارد مرحله بالستیک خارجی می شود. کسب مهارت فوق العاده در تیراندازی بیشتر به شناخت این مرحله از بالستیک مربوط می شود. زیرا در این مرحله و نحوه حرکت گلوله از دهانه لوله تا لحظه اصابت به هدف ، مورد بررسی قرار می گیرد و بیشتر اوقات و علی الخصوص در تیراندازی یا عدم اصابت تیر به هدف در گرو آگاهی یا عدم آگاهی از مسائل مربوط به این مرحله از بالستیک است. تصور غالب کسانی که در این زمینه دانش کافی ندارند ، این است که گلوله پس از تیراندازی به خط مستقیم به حرکت خود در هوا ادامه می دهد. حال آنکه واقعیت چنین نیست.

هر چند که سرعت گلوله که سرعت گلوله به حدی است که دیدن آن با چشم غیر مسلح و حتی در بیشتر موارد با چشم مسلح و در شرایط عالی دید هم مقدور نیست ، با این حال قوه جاذبه زمین بر آن اثر می گذارد. در این راستا گلوله فرق چندانی با سنگی که شما با دست پرتاب می کنید ندارد چرا که هر دوی آنها ناگزیر باید به زمین برگردند.

از نظر علمی ، اگر شما می توانستید در محفظه خلاء بسیار بزرگی بایستید و با یک دست تفنگ دوربردی را دقیقا در امتداد سطح زمین شلیک کنید و در همان لحظه و با دست دیگر خود گلوله دیگر را از همان ارتفاع به زمین رها کنید هر دو گلوله همزمان به زمین می افتادند با این تفاوت که نقطه سقوط آنها ، چند صد متر دور تر از هم می بود. گرچه این آزمایش تخیلی بوده و اجرای آن در عمل مقدور نیست ولی به خوبی تاثیر قوه جاذبه زمین بر گلوله را روشن می سازد. باید توجه داشت که اگر در خلا چند جسم مختلف الوزن و مختلف الشکل را همزمان از یک ارتفاع معین به زمین رها کنیم ، همه آن اجسام در یک لحظه به زمین می رسند.

بنابراین با دانستن این نکته که سقوط گلوله از لحظه خروج آن از دهانه لوله شروع می شود ، متوجه می شویم که در تیراندازی به هدفی دور دست ، باید به نقطه ای بالاتر از هدف نشانه رفت. در این حالت لوله سلاح در واقع به نقطه ای بالاتر از خود هدف نشانه گیری می شود و گلوله با طی یک مسیر پرواز قوسی شکل به هدف اصابت می کند. البته نشانه گیری در امتداد این مسیر قوسی شکل مقدور نیست. شما خط نشانه را که خطی فرضی و کاملا مستقیم است به هدف می برید. خط سیر گلوله ، تا لحظه اصابت به هدف ، این خط نشانه را دو بار قطع می کند. به شکل زیر توجه فرمائید.

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.


با توجه به این شکل متوجه می شویم که به هنگام تیراندازی ، گلوله پس از طی مسافتی کوتاه ، خط نشان را قطع می کند و به سمت بالا حرکت می کند. اگر گلوله بر اثر قوه جاذبه زمین افت نمی کرد ، به این حرکت صعودی ادامه می داد و هرگز به هدف مورد نظر ما اصابت نمی کرد. لیکن همانگونه که گفته شد ، گلوله از لحظه خروج از دهانه لوله با قوه جاذبه زمین درگیر است ، بنابراین تنها تا زمانی که سرعت ابتدایی آن که هر لحظه رو به کاهش است ، بر قوه جاذبه زمین می چربد ، به حرکت صعودیش ادامه می دهد و پس از آن حرکت نزولی آن شروع می شود و اگر محاسبه ما کاملا درست باشد گلوله در لحظه اصابت به هدف ، یکباره دیگر خط نشانه ما را قطع می کند و به این ترتیب است که تیر ما به هدف می خورد.

برای جبران افت گلوله و امکان تیراندازی به مسافت های مختلف ، شکاف درجه بسیاری از تفنگ ها و برخی از تپانچه ها را مدرج می سازند. هر اندازه مسافت بیشتر باشد ، شکاف درجه را به همان نسبت بالا می بریم. بالا بردن شکاف درجه موجب می شود که ما برای دیدن هدف از داخل خط نشانه ، نوک مگسک و در واقع سر لوله را بالا بیاوریم. بنابراین هر چند که ما باز هم خط نشانه را به هدف نشانه می رویم ، لیکن لوله در حقیقت به نقطه ای بالاتر از هدف نشانه رفته است. اختلاف ارتفاع بین هدف تا نقطه ای که لوله اسلحه به آن روانه شده است ، برابر است با میزان افت گلوله در آن مسافت. هر قدر مسافت بیشتر باشد ، افت گلوله بیشتر است و باید سر لوله را باز هم بالاتر بگیریم.

در سلاح هایی که دارای شکاف درجه مدرج هستند ، کارخانه سازنده میزان افت گلوله را در مسافت های مختلف محاسبه کرده و بر مبنای این محاسبه ، درجات شکاف درجه را طوری تعبیه کرده است که تغییرات آن در مسافت های مختلف جبران این افت را بکند. باید توجه داشت که این محاسبه فقط برای یک نوع فشنگ با سرعت ابتدایی معین انجام گرفته و برای انواع دیگر فشنگ دقیقا قابل استفاده نیست.

مکانیسمی که شکاف درجه را بالا و پائین می برد ، درجه برد نامیده می شود. در سلاح های فاقد درجه برد چنانچه تیرانداز میزان افت گلوله تفنگش را در مسافتی معین بداند ، بایستی به همان اندازه به نقطه بالاتر از هدف ، نشانه روی کند تا تیرش به هدف اصابت کند. انجام این کار با شکاف درجه و نوک مگسک در مسافت های دور بسیار مشکل و حتی غیر ممکن است.

زیرا اگر تیرانداز خط نشانه را از هدف به نقطه ای واقع در بالای آن منتقل سازد ، دیگر هدف را نخواهد دید بنابراین به احتمال قوی تیرش خطا می رود. در تفنگ های دوربین دار این کار به راحتی میسر است و تیرانداز می تواند ، بسته به مسافت هدف و با توجه به میزان افت گلوله ، بعلاوه دوربین را به میزان لازم روی نقطه ای بالاتر از هدف قرار دهد. این نکته یکی از بزرگترین محاسن دوربین تفنگ است که چون در اینجا خارج از بحث ماست ، بیش از این به نمی پردازیم. البته قوه جاذبه زمین ، تنها نیروی طبیعی مورد بحث در بالستیک خارجی نیست.

وزش باد و حتی وزش یک نسیم ملایم نیز بر مسیر گلوله تاثیر می گذارد. هر قدر مسافت هدف دورتر باشد ، وزش باد یا نسیم عمود بر محور تیراندازی ، گلوله را از هدفش بیشتر منحرف می سازد. برای جبران این انحراف ، دستگاه های نشانه روی کاملتر و بهتر ، در سمت نیز قابل تنظیم هستند.

این مکانیسم « درجه سمت » نامیده می شود. تاثیر باد روی گلوله به حدی است که در تیراندازی به مسافت 300 متری ممکن است گلوله را 30 تا 40 سانتیمتر و حتی بیشتر از مسیرش منحرف سازد. سرعت ابتدایی تنها عامل موثر در کشیدگی خط سیر گلوله است هر قدر سرعت ابتدایی گلوله بیشتر باشد ، تاثیر قوه جاذبه زمین و بادبر آن کمتر است. در واقع میزان تاثیر قوه جاذبه زمین و باد بر گلوله ای تیز پرواز و بر یک گلوله کند پرواز ، یکسان است. لیکن این نیرو های طبیعی برای اعمال تاثیر خود بر گلوله ای تیز پرواز ، فرصت کوتاه تری دارند و در نتیجه عملا از تاثیر آنها کاسته می شود.

ج)بالستیک نهایی:

در بالستیک نهایی درباره تاثیرات اصابت گلوله بر هدف و بررسی می شود ، این مطلب که اصولا مبحثی نظامی است به شرکت کنندگان در تمرینات و مسابقات تیراندازی و یا کسانی که گهگاه مبادرت به تیراندازی تفریحی می کنند ، مربوط نمی شود. لیکن شکارچیانی هم که مایلند شکار را بنا به اصول اخلاقی ، به سرعت و با روشی انسانی از پای درآورند و در عین حال از انهدام بی رویه و غیر ضروری گوشت شکار اجتناب ورزند ، می بایستی در این زمینه بررسی کافی داشته باشند ، البته در مورد شکار حیوانات خطرناک ، مانند خرس گریزلی ، خرس قطبی ، شیر ، پلنگ ، گاو وحشی آفریقایی و امثال آن ها ، تنها توان کشتار اسلحه مطرح است و مساله هدر رفتن گوشت در نظر گرفته نمی شود. برای مشخص کردن میزان اصابت گلوله و یا به عبارتی دیگر توان کشتار گلوله ، واژه انرژی بکار می رود که برحسب فوت - پاوند اندازه گیری می شود. یک فوت پاوند انرژی برابر است با انرژی لازم برای حرکت دادن یک جسم یک پاوندی به مسافت یک پا. پس اگر بگوییم یکصد فوت پاوند است ، معنایش این است که این گلوله به یک جسم صد پاوندی اصابت می کند ، آن را به اندازه یک پا به عقب می راند. البته به شرطی است که گلوله نتواند به درون آن جسم نفوذ کند ، جسم بر اثر ضربه گلوله تغییر شکل نیابد و عامل اصطکاک نیز مانع این حرکت نباشد. چنانچه در مورد سرعت پرواز بیان شد ، انرژی گلوله نیز با دور شدن گلوله از دهانه لوله کاهش می یابد.

انرژی یا توان کشتاری که در لحظه اصابت به هدف ایجاد می شود ، نتیجه ترکیبی از این عوامل است : وزن ، شکل ، نوع و سرعت پرواز گلوله. گلوله های مخصوص شکار به گونه ای ساخته شده اند که به محض اصابت به هدف سرشان بسط می یابد و به همین سبب موجب وارد شدن صدمه بیشتر به نسوج گشته و ایجاد شوک می کنند. سر این گلوله ها معمولا سربی و در بعضی موارد سرب میان تهی یا نقره ای بازشو است. گلوله سر سربی معمولا در بقیه قسمت ها دارای غلافی مسی است.

این ساختار سبب می شود که وقتی سر سربی گلوله به هدف اصابت کند ، به صورت قارچی درآید و قطر گلوله در پاره ای موارد به دو برابر قطر اولیه افزایش می یابد

ممکن است این سوال به ذهن خطور کند که با توجه به اینکه تا حد امکان بایستی سعی بر این باشد که گوشت شکار بیهوده هدر نرود ، پس چرا باید گلوله را به گونه ای ساخت که دارای حداکثر توان کشتار باشد؟ پاسخ این است که هدر نرفتن گوشت ، در درجه دوم اهمییت قرار دارد. مهمترین مساله در شکار این است که اصابت گلوله بتواند باعث مرگ فوری حیوان گردد و شکار نتواند پس از تیر خوردن بگریزد ، در گوشه ای دور از دسترس شکارچی پنهان شود ، پس از تحمل درد و رنج فراوان بمیرد و حسرت خوردن گوشت لذیذ خود را به دل شکارچی پریشان حال بگذارد. در اینجا لازم است بگویم ، مهمترین عاملی که در موفقیت شکارچی و کشتن فوری و بی درد و رنج شکار موثر است ، درست نشاندن تیر به هدف و دقت تیر است. اگر تیراندازی دقیق نباشد و گلوله دقیقا به نقاط حساس و مرگ زای شکار اصابت نکند. فزونی توان کشتار نه نتها نتیجه ای ندارد ، بلکه در پاره ای از موارد ، اثر معکوس دارد.

نوع دیگر گلوله ، نمونه نظامی است. گلوله نظامی دارای غلاف مسی سراسری و نوک یا سر آن تیز است ، اولین دلیل ساخت گلوله های نظامی ، با غلاف مسی سراسری ، تبعیت از مفاد کنواسیون ژنو است که استفاده نظامی از گلوله های سر سربی میان تهی را ممنوع می سازد.

دلیل دیگر این است که از نظر کاربردهای نظامی که پوشش مسی کامل داشته باشد و نوک تیز داشته باشد مناسب تر است زیرا این گلوله برای نفوذ در بدنه خودروهای دشمن یا عبور از یک جان پناه نسبتا ضعیف مانند تنه درخت یا دیواری نازک و امثالهم از گلوله های سرسربی موثرتر است و بالاخره دلیل سوم اینکه برای از پای درآوردن یک انسان ، نیازی به گلوله ای با توان کشتار بالا نیست ، حیواناتی که از نظر جثه به مراتب از انسان کوچکترند ، تاب تحملشان در برابر ضربت گلوله به مراتب بیش از اشرف مخلوقات است. بدین ترتیب نتیجه می گیریم که فشنگ های نظامی را نباید در شکار بکار بریم. واقعیت این است که گلوله ای که می تواند موجب مرگ آنی یک انسان شود ، تنها می تواند یک حیوان را زخمی کند. برخی از شکارچیان ، طرفدار استفاده از گلوله های سنگین کند پرواز هستند. اینان بر این باورند که اینگونه گلوله ها ، پس از اصابت به هدف با سرعت نفوذ کمی که دارند زمان لازم را برای " باز شدن " در داخل بدن شکار دارند و به این ترتیب قبل از اینکه در بدن حیوان متوقف شوند آسیب لازم را به اعضا و جوارح داخلی وارد می سازند. در مقابل شکارچیانی که طرفدار استفاده از گلوله های سبک تند پرواز هستند ، احتمالا عنوان می کنند اینگونه گلوله ها به دلیل سرعت پرواز بهتر ، شوک قوی تری ایجاد می کنند و این شوک مهمترین عامل کشنده شکار است. در سالهای اخیر دسته دیگری به این دسته اضافه شده است.

دسته سوم طرفدار استفاده از فشنگ های پر قدرت ، تند پرواز و در عین حال سنگینی هستند که در کالیبر های جدید ، به ویژه در کالیبرهای ماگنوم رایج است. صرف نظر از استدلال هر یک از این سه دسته باید بدانیم عامل موفقیت گلوله در از پا درآوردن شکار ، انرژی گلوله و نحوه تغییر شکل آن در بدن حیوان است.

منبع:http://nature.harferooz.com/thread1308.html

خیلی ممنون
کامل وجامع بود اینهم یه اعتبار چون واقعا حق نویسنده این تاپیکه

---

در ضمن یادم رفت میزان تاثیر جاذبه بر انرژی بخشی بر مرمی بسیاز موثره به عنوان مثال بخش تحقیقات ارتش امریکا سلاحی رو طراحی کرده از خارج از جو خارج میشه و هیچ مهماتی در اون به کار نرفته و به اصطلاح خودشون برای نبرد فضایه هیچ مهماتی در اون به کار نرفته و به شکل یک تیرک تلفنه منتها با چگالی بالا ست وقتی از سفینه شلیک میشه فقط با استفاده از نیروی جاذبه چنان نیروی پیدا میکنه که با یک بمب اتمی کوچیک برابری میکنه
اگر دقت کنید ساچمه های که با شیب بیش از چهل درصد رو به پایین شلیک بشه افت کمتر و در مسافت دورتر انرژی بیشتری دارند
به نسبت وضعیت معمولی

اصول بالستیک زخمهای گلوله:

در این مقاله هدف تحلیل بالستیک پایانی گلوله یا ساچمه و یا بالستیک هدف میباشد.امیدوارم مفید باشه

خلاصه

امروزه کاربرد سلاح گرم نه تنها در جنگها بلکه در شهرهای متمدن در منازعات و حوادث تروریستی شیوع پیدا کرده است.وجود انواع سلاح های جنگی و شکاری، پزشکان اورژانس ها را با طیف متنوعی از ضایعات جسمی ناشی از اصابت گلوله مواجه ساخته است.در حالی که گلوله یک سلاح کمری کالیبر 22 ممکن است به راحتی از زیر جلد خارج شود، دهها ساچمه شلیک شده از یک تفنگ ساچمه زنی که لوله آنرا بریده اند می تواند منجر به مرگ مصدوم شود.گاهی حتی ضایعات احشاء می تواند در نقاطی دور از مسیر گلوله یک تفنگ جنگی به وجود آید.



تعاریف:

کالیبر( Caliber )
: قطر گلوله یا دهانه داخلی اسلحه که به صورت صدم اینچ(دو رقمی)بیان می شود.(معمولا در اسلحه های ساخت آمریکا کالیبر با اینچ و در اسلحه های ساخت اروپا کالیبر با میلیمتر بیان می گردد.)

خان( Rifle )
: شیارهایی در جدار داخلی لوله اسلحه که به شکل مارپیچ قرار دارند و در فواصل تقریبی هر 25 سانتیمتر یک گام را کامل می کنند.این شیارها معمولا در جهت حرکت عقربه های ساعت حرکت می کنند.(در بعضی اسلحه ها نظیر کلت بر عکس است.)

گلوله با سرعت بالا( high Velocity )
: هرگاه سرعت حرکت گلوله بالاتر از 2500 فوت بر ثانیه یا 833 متر در ثانیه باشد آنرا گلوله با سرعت بالا گویند.

سرعت اصابت( Impact Velocity )
: سرعت گلوله به هنگام اصابت به هدف را گویند.

مقدمه

علم بالستیک (1) قوانین حاکم بر حرکت پرتابه ها را بررسی می کند.بالستیک گلوله ها را می توان به سه بخش تقسیم نمود:

1-بالستیک داخلی (2) :حرکت گلوله در داخل لوله اسلحه شلیک کننده.

2-بالستیک خارجی (3) :حرکت گلوله در خارج از لوله اسلحه تا رسیدن به هدف.

3-بالستیک هدف (4) :حرکت گلوله پس از اصابت به هدف.

به مطالعه آخرین بخش حرکت گلوله یعنی حرکت آن در بافت زنده بالستیک زخم (5) گویند.

اصول کلی
انواع بسیار متنوع سلاحهای آتشین با اصول کلی مشابهی عمل می کنند.موشکها- از آر.پی.جی تا موشکهای کروز-از این قواعد مستثنی هستند.

بطور کلی هر اسلحه دارای لوله و فشنگ است.فشنگ از مرمی (6) و پوکه (7) تشکیل شده است.

ماده محترقه به صورت پودر در پوکه جای دارد.به هنگام شلیک، با انفجار این ماده محترقه گاز حاصله، براینرسی (1) مرمی قائق آمده، آنرا به جلو می راند.

افزایش فشار و سرعت، با حرکت به جلو ادامه می یابد و وقتی گلوله مسیر خود را در لوله اسلحه طی می کند به حداکثر می رسد.

برای کنترل مسیر مستقیم گلوله در خارج از لوله اسلحه باید علاوه بر حرکت به جلو، چرخش به دور محور طولی نیز در گلوله ایجاد شود.برای این منظور در داخل لوله اسلحه شیارهای مارپیچی (2) بنام خان (3) ایجاد شده است.پس گلوله در زمان خروج از لوله اسلحه نه تنها به طرف جلو حرکت می کند بلکه به دور محور طولی خود نیز می چرخد.به این ترتیب انحراف از مسیر-به صورت زاویه بین مسیر حرکت گلوله و محور طولی آن (4) -و چرخش به جلو (5) به حداقل خواهد رسید.

پس از خروج گلوله از لوله اسلحه تا رسیدن به هدف بتدریج از سرعت و انرژی آن کاسته خواهد شد.سرعت و شدت این کاهش به نحوه طراحی گلوله و ضریب بالستیک آن بستگی دارد.قابل توجه اینکه حداقل سرعت اصابت گلوله برای نفوذ به پوست باید 50 متر در ثانیه باشد.

برای بالا بردن جرم گلوله آنرا از سرب می سازند.جهت جلوگیری از ذوب شدن گلوله در حرارت بالای داخل لوله اسلحه (ناشی از اصطکاک)، پوششی از فلز با نقطه ذوب بالا مثل مس به دور آن تعبیه می گردد. استفاده از این پوشش طبق کنوانسیون ژنو در تمامی گلوله های جنگی اجباری است. بعضی از گلوله های شکاری و برد کوتاه پلیس از این قاعده مستثنی هستند.اینگونه گلوله ها چندین برابر کلیبر اولیه خود منبسط شده، صدمه بیشتری به بافت وارد می نمایند.مثلا هرگاه قطر سوراخ ورودی هر دو نوع گلوله یکسان باشد، سوراخ خروجی نوع بدون روکش مسی 6 برابر وسیع تر خواهد بود.

بالستیک زخم

علم بالستیک زخم به بررسی توان ایجاد صدمه و زخم در بدن موجود زنده توسط گلوله می پردازد.

هر پرتابه ای قدرت ایجاد صدمه را دارد مثل گلوله، ساچمه، ترکش بمب و نارنجک، اگر چه سالها از ظهور این علم می گذارد، لیکن هنوز از وضوح و قاطعیت علم فیزیک در آن خبری نیست.

(1)-تمایل به حفظ حالت اولیه p}

(1)- Helix p}

(3)- Rifle p}

(4)- Yaw p}

(5)- Tumbling p}

(6)- Ballistic Coefficent p}

(7)- Wound Ballistic p}

(به تصویر صفحه مراجعه شود)

الف-حرکت چرخشی گلوله به دور محور خودش( Spin )

ب-زاویه انحراف( Yaw )

پ-زاویه انحراف چرخش به جلو یا( Tumbling )

شکل 2-انواع انحراف از مسیر گلوله های خان دار

دکتر ویلسون در سال 1927 میلادی(1) مطالعاتی در این زمینه انجام داد و نتیجه گرفت که اثر گلوله به چهار عامل وابسته است:

الف-مقدار انرژی منتقل شده به بافت

ب-سرعت انتقال انرژی

ج-جهت انرژی انتقال یافته

د-چگالی (1) بافت

سه عامل اول منحصرا به انرژی، سرعت و شکل گلوله بستگی دارند.

تئوریهای مختلفی برای توضیح ایجاد زخم گلوله (2) وجود دارد.درهمه آنها سرعت گلوله عامل مهم تری نسبت به جرم آن بشمار می رود.

در حال حاضر تئوری انرژی حرکتی (3) به بهترین نحو به توضیح این مطلب می پردازد:

در این فرمول Vi سرعت گلوله به هنگام برخورد با هدف و Vr سرعت آن بهنگام خروج از هدف است.در اکثر موارد سرعت گلوله به هنگام خروج از اسلحه معادل سرعت گلوله در برخورد با هدف فرض می شود به شرط آنکه شلیک از فاصله نزدیکی صورت گرفته باشد.

همانطور که دیده می شود، انرژی گلوله با (1)- Density p}

(2)- Wounding Capability p}

(3)- Kinetic Energy Theory p}

جرم آن رابطه مستقیم دارد، در حالی که با توان دوم سرعت گلوله متناسب است.از طرفی عواملی که باعث کاهش سرعت گلوله به هنگام خروج از هدف می شوند، انرژی کینتیک آزاد شده و در نتیجه صدمه بافتی را افزایش می دهند.وزن حجمی یا چگالی بافت چنین نقشی را به عهده دارد و لذا استخوانها با چگالی بالا صدمه بیشتری را نسبت به مثلا بافت ریه تحمل می کنند.دکتر دماث به مقایسه بافتهای مختلف پرداخته، جدول شماره یک را ارائه نموده است.



پس از سرعت، مهم ترین عامل تعیین کننده میزان صدمه بافتی در گلوله های زاویه طولی آنها با خط حرکت( Yaw )می باشد.این زاویه به هنگام برخورد به هدف در اکثر سلاحهای جنگی کمتر از 3 درجه است، ولی پس از ورود به بافت، چنانچه حرکت مارپیچی (1) ایجاد شده توسط خان اسلحه را ندیده بگیریم، این زاویه به 70 درجه در طی مسیر هشت سانتیمتری خواهد رسید.با تغییر محیط حرکت(مثلا از هوا به ماهیچه و از ماهیچه به استخوان)این مسئله تشدید خواهد شد.به این ترتیب با افزایش زاویه حرکت، سطح تماس (3) افزایش یافته، انرژی بیشتری در بافت آزاد شده، صدمه بافتی شدیدتر خواهد بود.

مکانیسم ایجاد صدمه
گلوله ها از راههای مختلفی می توانند باعث صدمات بافتی شوند.گاهی همه این عوامل با هم در ایجاد صدمه بافتی ایفای نقش می کنند:

(1)- Spin p}

(2)- Demuath p}

(3)- Cross-Sectional area p}

1-له کردن و خراشیدن (1)
در مورد سلاحهای با سرعت کم (2) گاهی این تنها مکانیسم ایجاد صدمه است.در این موارد سوراخهای ورودی و خروجی از کالیبر گلوله کوچکترند و مسیر گلوله در بافت، قطری حداکثر معادل کالیبر آن دارد. گاهی ممکن است حتی به تمیز کردن چنین زخمی احتیاج پیدا نشود

در حالیکه یک اسلحه با سرعت زیاد (3) (مثلا با سرعت گلوله بالاتر از 900 متر در ثانیه)با کالیبر مشابه فوق می تواند سوراخ خروجی هم اندازه با کالیبر خودش یا بسیار بزرگتر ایجاد نماید.

مسیر گلوله های با سرعت کم در سطوح تماس مثل فاسیای بین ماهیچه ها یا پریئوستیوم تغییر می کند.این نوع گلوله ها می توانند مسیرهی منحنی طی کننده، مثلا دور اندامهای حساسی مثل عروق و اعصاب حرکت نمایند.اما ایجاد صدمات عروقی با این گلوله ها در سر و گردن شایع نمی باشد(3).

2-گلوله های ثانویه (4)
گلوله یا تکه های جدا شده آن می توانند به اجسام سختی مثل استخوانها، دندانها یا دگمه های فلزی لباس، انرژی کافی منتقل کنند، به نحویکه این اجسام خود به گلوله های جدیدی تبدیل شده، ایجاد صدمات بیشتری بنمایند.

این گلوله های ثانویه نه تنها می توانند مخرب تر از گلوله اصلی باشند، بلکه مسیرهای متفاوت و غیر قابل پیشی بینی را نیز در بافت طی می کنند.مثلا در اصابت گلوله به سر و صورت، دندانها به عنوان گلوله های ثانویه اغلب صدمه شدیدتری به چشم و مغز در مقایسه با گلوله اصلی وارد می نمایند.

گلوله های با سرعت زیاد به دلیل اعمال انرژی کینتیک بیشتر، توان و تمایل بیشتری برای ایجاد گلوله های ثانویه دارند.بر عکس در سرعت ثابت هر چه جرم گلوله کمتر باشد، تمایل بیشتری به زاویه دار شدن و تکه تکه شدن دارد(6).

(1)- Laceration

Crushing p}

(2)- Low Velocity p}

(3)- High Velocity p}

(4)- Secondary Missiles p}

الف-گلوله های Low Velocity

ب-گلوله های High Velocity

پ-گلوله های High Velocity

ت-گلوله های ثانویه-در اینجا تکه های استخوان نشان داده شده اند.

ث-اثر حفره ای

ج-اثر حفره ای

چ-حفره غیر قرینه




3-موج ضربه (1)
با اصابت گلوله به هدف(بافت زنده)، بافت به سمت جلو فشرده می شود.هرگاه سرعت گلوله بیش از 1500 متر در ثانیه باشد این ناحیه فشار به صورت موج ضربه به حرکت خود در بافت زنده ادامه می دهد(3). سرعت حرکت موج ضربه کمی بیشتر از سرعت صوت در آب(1463 متر در ثانیه) است.این سرعت حرکت از سرعت اکثر گلوله های با سرعت بالا نیز بیشتر است.این موج باعث ایجاد تغییرات فشار بسیار شدیدی(بیش از 70 کیلوگرم بر سانتیمتر مربع)در زمان بسیار کوتاه(25-15 هزارم ثانیه)خواهد شد.این تغییر فشار اگر چه بافتهایی نظیر استخوان و ماهیچه را دچار صدمه شدیدی نمی کند ولی به اعضاء تو خالی شکمی(مثل معده و روده)صدمه خواهد رساند. حتی چنین تغییرات بزرگی نیز در مقایسه با اثر حفره ای (1) گلوله ها ارزش کلینیکی ناچیزی دارند.

4-ایجاد حفره یا اثر غاری
در مقایسه با سایر مکانیسم های ذکر شده، این مورد قوی ترین و مهم ترین عامل ایجاد صدمه در گلوله های با سرعت بالا می باشد.این پدیده را اولین بار دکتر وودروف در 1898 میلادی(1)توضیح داه است.

همانطور که قبلا ذکر شد، گلوله های با سرعت پائین بافت را به کنار سوق می دهند و لذا ناحیه صدمه دیده تنها کمی از کالیبر گلوله بیشتر است.اما گلوله های با سرعت بالا قسمتی از انرژی کینتیک خود را از طریق ایجاد حرکت شتابدار رو به جلو و کناره ها در بافت آزاد می کنند.بافت شتاب گرفته به دلیل اینرسی حرکتی حتی پس از خروج گلوله نیز به حرکت خود(به دور از مسیر گلوله)ادامه می دهد.

لذا مسیر گلوله به حفره بزرگی تبدیل خواهد شد و بدین ترتیب ناحیه صدمه دیده بسیار بزرگتر از مسیر گلوله خواهد بود.

حجم این حفره به نوع بافت و میزان انرژی آزاد شده بستگی دارد و می تواند به 30 برابر کالیبر گلوله برسد(2).

فشار داخل حفره منفی است و حفره به صورت یک مکنده عمل کرده، مواد خارجی (مثل لباس یا گرد و خاک)را به داخل می مکد. باید توجه داشت که حفره فقط برای چند صدم ثانیه وجود دارد.

وقتی سرعت گلوله بسیار زیاد باشد، حفره زودتر و نزدیک تر به محل ورود گلوله ایجاد می شود و لذا سوراخ ورودی گلوله بزرگتر از کالیبر آن خواهد بود.

(1)- Shock Wava p}

(2)- Cavitation Effect p}

هرگاه طول مسیر عبور گلوله کوتاه باشد، آزاد شدن انرژی کینتیک گلوله درست در زمان خروج شروع به افزایش نموده، لذا زخم خروجی بزرگ با لبه های خشن ایجاد خواهد شد.
بر عکس، هر گاه گلوله مسیر طولانی قبل از خروج از بافت را طی کند، حداکثر انرژی کینتیک و اثر حفره ای در عمق بافت، صدمه شدیدی ایجاد خواهد نمود ولی زخم های ورودی و خروجی گلوله، کوچک و شبیه به گلوله های با سرعت پائین خواهند بود.

چنانچه گلوله منحرف شده، زاویه پیدا کند یا تکه تکه شود، حفره وسیع و غیره قرینه ای ایجاد خواهد شد ولیکن زخم خروجی وجود نخواهد داشت.

حفره (1) در بافتهای نرم تر مثل کبد راحت تر و با وسعت بیشتری در مقایسه با استخوانها و تاندون ها ایجاد خواهد شد. ماهیچه های مخطط از این نظر در حد وسط قرار دارند.هرگاه بافت پیوندی (2) میکروسکوپی در محیط سلولی(به صورت مخلوط (3) )زیاد باشد، تخریب بافتی ناشی از اثر حفره ای افزایش می یابد و تشکیل حفره باعث صدمه در تمامی نواحی میکروسکوپی خواهد شد.

خاصیت ارتجاعی بافت پس از چند صدم ثانیه باعث کلا پس شدن حفره خواهد شد و حفره کوچک مسیر گلوله باقی خواهد ماند. اما در اطراف این مسیر، ناحیه بزرگ صدمه (4) ایجاد می شود.این ضایعه می تواند چنان شدید باشد که باعث صدمات عروقی، عصبی دور دست و یا حتی شکستگی استخوانهای بشود.اگر بافت قدرت ارتجاعی (5) کافی نداشته باشد، هنگام حفره سازی توان تحمل حفره موقتی را نداشته، متلاشی می شود و حفره دائمی ایجاد خواهد شد.

در سال 1946پورکت وهاروی(1)با کمک یک دستگاه عکسبرداری سریع با اشعه ایکس، اثر حفره ای را روی شکم یک گربه بررسی کردند.آنها مشاهده کردند که به محض ورود گلوله، شکم برای یک تا دو صدم ثانیه متورم شده، دوباره با شدت کمتر ولی برای مدت طولانی تری تورم پیدا می کند.در حقیقت این تورم دوباره را انفجار می نامیم.

فشار منفی ایجاد شده در داخل شکم اثرات جدی روی ارگانهای تو خالی داخل شکمی خواهد داشت، مثلا نشان داده شده در هنگام تورم حفره شکم، گاز داخل روده ها نیز افزایش می یابد و لذا شاهد پارگی های (1)- Cavity p}

(2)- Connective Tissue p}

(3)- Mix p}

(4)- Zone of Injuny p}

(5)- Elasticity p}

متعدد روده حتی در نقاط دور از مسیر گلوله خواهیم بود.

تعیین فاصله اصابت
تعیین فاصله شلیک تا هدف، تعداد گلوله های شلیک شده، نوع سلاح شلیک کننده و مسیر گلوله از مسائل روزمره پزشکی قانونی می باشد.برای سهولت توضیح فاصله اصابت گلوله تا هدف، آنرا به سه حالت تقسیم می کنیم:

1-فاصله بسیار نزدیک یا چسبیده به هدف
: در این حالت دوده روی لباس، سطح پوست یا حتی زیر پر پوست استخوان دیده خواهد شد.با کمک ذرات باروت نسوخته و سوختگی هدف می توان با نوع سلاح شلیک کننده پی برد.

2-فاصله نزدیک(چند سانتیمتری)
: در این حالت شکل کلاسیک اصابت گلوله به صورت حلقه سائیدگی، سوختگی، پاک کننده و خالکوبی مشخص می شود.هر چه سلاح از بدن دورتر باشد ذرات باروت کمتر ولی درشت تری به بدن اصابت خواهد کرد. برای سلاحهای کمری پس از 45 سانتیمتری و برای تفنگها پس از یک متر این نقاط اصابت باروت دیده نخواهد شد.

3-فاصله دور
: تعیین دقیق فاصله اصابت در این حالت ممکن نیست.اما همیشه باید به موارد غیر کلاسیک و یا سلاح های دستکاری شده نیز توجه داشت.گزارش جالبی از شلیک گلوله های کلاشینکوف با سلاحهای کمری دستکار شده وجود دارد.(8)

گلوله های ساچمه ای(4و9)

تفنگهای ساچمه زنی به انواع سرپر، ته پر یا کمر شکن و تفنگهای بادی تک ساچمه تقسیم می شوند.

این گلوله ها از نوع کم سرعت محسوب می گردند(4)، اما با گلوله های سلاحهای جنگی تفاوت دارند، مثلا در فاصله نزدیک تمام ساچمه ها به صورت یک توده واحد و همانند یک گلوله با سرعت بالا به هدف اصابت می کنند.اما در فاصله زیاد ساچمه ها جدا شده، انرژی گلوله بین آنها توزیع می شود.با بریدن و کوتاه کردن طول لوله تفنگهای ساچمه زنی، ساچمه ا زودتر و در محدوده وسیع تری پخش خواهند شد.لذا در فواصل بیش از 4 متر توان ایجاد صدمه اینگونه تفنگها بشدت کاهش خواهد یافت.

در گلوله های ساچمه ای علاوه بر تعداد زیادی ساچمه، بدنه(پوکه)پلاستیکی یا کاغذی، لائی یا نمد و پودر گوگرد نیز می توانند وارد زخم شوند.(در فواصل کمتر از 6 متر)

نامگذاری این گونه تفنگها بر حسب وزن گلوله ها تعیین می گردد.مثلا تفنگ نمره 12 به این معنی است که گلوله سربی مدوری به وزن پوند در دهانه آن جای می گیرد، اما در گلوله های ساچمه ای تعداد زیادی (90 تا 585)ساچمه کوچک با قطر 4-2 میلیمتر قرار داده می شود.

ساچمه ها معمولا کروی هستند.این نقطه ضعف بالستیک از طریق افزایش تعداد آنها در هر گلوله جبران می شود، به این نحو که با اصابت به فضای وسیعی امکان هدف قرار دادن اجسام کوچک و تیزرو(مثل پرندگان) به وجود می آید.البته با استفاده از «جمع زن» (1) می توان از تفرقه زیاد ساچمه ها پس از شلیک جلوگیری کرد.مثلا یک تفنگ استاندارد با جمع زن می تواند 70 درصد ساچمه ها را در فاصله 40 متری در دایره ای به قطر 75 سانتیمتر متمرکز کند.

دقیق ترین راه تعیین فاصله شلیک گلوله های ساچمه ای اینستکه با همان سلاح در فاصله های تخمینی به شلیک بپردازیم. بدیهی است که انجام این کار در بیمارستان غیر ممکن است.

به عنوان یک قانون سرانگشتی هرگاه قطر ورودی ساچمه کمتر از 5/2 سانتیمتر باشد، فاصله شلیک کمتر از 45 سانتیمتر بوده است.تا فاصله 60 سانتیمتری نیز سوراخ ورودی اندکی از 5/2 سانتیمتری بزرگتر خواهد بود و در فاصله 90 سانتیمتری قطر ورودی به 4 سانتیمتری خواهد رسید.در فواصل بیشتر با تعیین فاصله ساچمه ها از یکدیگر تعیین فاصله شلیک مقدور می گردد.مثلا در فاصله 2 تا 100 متری به ازاء هر یک متر فاصله از هدف، ساچمه ها یک اینچ(54/2 سانتیمتر)از یکدیگر فاصله می گیرند.جزئیات دقیق تر را می توانید در مقاله گری و همکاران(4)مطالعه نمائید.

دانستن فاصله شلیک در تعیین شدت ضایعات نیز مفید است.در فاصله یک متری تمام ساچمه ها بطور متمرکز به هدف برخورد کرده، ضایعات شدیدی در شکم و اندامها ایجاد خواهند نمود.

در فاصله 5 متری اکثر ساچمه ها به هدف اصابت نموده، از فاسیای عمقی (2) عبور خواهند کرد.در شکم باعث ضایعات منفرد روده و در اندامها می توانند باعث سوراخهای متعدد عروق در فواصل 10-5 سانتیمتری شوند، ولی اعصاب معمولا سالم می مانند.

در فاصله ده متری اکثر ساچمه ها در زیر جلد (3) باقی مانده ولی امکان نفوذ به داخل شکم، یا گردن، صدمه به روده ها و یا سرخرگ کاروتید در گردن وجود دارد.

(1)- Chocke p}

(2)- Deep Fascia p}

(3)- Subcutaneous Tissue p}

(به تصویر صفحه مراجعه شود)

با عکسبرداری می توان عمق نفوذ را تعیین نمود.شستشو به تنهایی درمان کافی به شمار می رود و به تمیز کردن احتیاجی نمی باشد.در فاصله بیست متری تعداد کمی از ساچمه ها به هدف برخورد می کنند. (تفنگهای پخش زن و بدون Choke )این ساچمه ا قدرت نفوذ زیادی ندارند و تنها ضایعه جدی احتمالی را در چشم ایجاد خواهند نمود.(2)

شرمن(4)بر اساس فاصله شلیک و شدت ضایعه، زخمهای ناشی از گلوله های ساچمه ای را طبقه بندی کرده است(جدول شماره 2).گروههای دوم و سوم حتما باید مورد بررسی جراحی قرار بگیرند.بجز ساچمه ها مواد دیگر همراه پوکه و باروت نیز می توانند به هدف اصابت کنند.در جدول 3 حدود فواصل اصابت این مواد تعیین شده است(4).

توجه:گروههای دوّم و سوّم به جراحی( Exploration )احتیاج دارند.

جدول 2-طبقه بندی انواع زخمهای ناشی از گلوله های ساچمه ای



جدول 3-تعیین فاصله اصابت ساچمه ها از طریق معاینه فیزیکی

باید به خاطر داشت حتی اگر تفنگ سرپر فقط با باروت پر شده باشد و ساچمه ای در آن ریخته نشده باشد، شلیک بوسیله آن از فاصله نزدیک می تواند باعث صدمات بافتی بسیار شدیدی شود.

استریلیتی گلوله
گرمای حاصل از حرکت گلوله در لوله اسلحه و مسیر، برای استریل کردن گلوله کافی نیست(1و4).حتی گلوله های با سرعت بالا نیز استریل نیستند.علاوه بر این، مواد خارجی مختلفی مثل لباس، گرد و خاک، پودر گوگرد و....ممکن است با گلوله به داخل زخم کشیده شده باشند.

گلوله مهاجر

گزارشهای متعددی درباره حرکت داخل عروقی گلوله ها خصوصا ساچمه ها وجود دارد.(5)

حرکت در ستون فقرات، کلیه، حالب، روده ها و ریه ها نیز گزارش شده است.(4)

گلوله هائی که به سر و گردن اصابت می کنند می توانند بلعیده شده، یا به سیستم تنفسی آسپیره شوند(3).



منابع
7-ناصح، یحیی:«تشخیص ضایعات ناشی از اصابت سلاحهای گرم به بدن»مجله علمی پزشکی قانونی: سال اول-شماره 3-فروردین و اردیبهشت 74: 20-15.

8-قدوسی، آرش و جلالی، حسن، «گزارش یک مورد نادر از اصابت گلوله»مجله علمی پزشکی قانونی:سال اول -شماره 4-خرداد و تیر 74:37-36.

9-گودرزی، فرامرز:«آسیبهای ناشی از اصابت ساچمه در بدن انسان»مجله علمی پزشکی قانونی:سال دوم- شماره 7 فروردین و اردیبهشت 75:93-70.
توضیح:دوستان عزیز شناخت بالستیک نهایی بیشتر در پزشکی قانونی اهمیت دارد و سازندگان سلاح و مهمات ولی اینکه ما هم با اثاری که با شلیک خودمون در بدن شکار ایجاد میکنیم اشنا بشیم میتونه جالب باشه.البته واضح هست که انرژی ساچمه با گلوله قابل مقایسه نیست

يه سوال:
يك شكارچي بر شاخه درختي به ارتفاع 20 متر از سطح زمين نشسته است كه ناگهان شاخه مي شكند و شكارچي پس از 2 ثانيه بر روي خرسي مي افتد
حال مشخص كنيد رنگ خرس را؟
h=0.5 *g*t^2

(2013-10-26 11:36 PM)rezajf نوشته شده توسط: دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.
جناب دون كورلئونه من طراح اين مساله نيستم و اون رو قبلا شفاها شنيده بودم حال اگه اعدادي كه تو ذهنم به عنوان پيش فرض مساله به دليل رند شدن جواب طراحي كردم و با اون مقاله مد نظر شما يكي شده يك امر كاملا اتفاقي است و شايد هم ارتفاع 20 متر درخت يك عدد رند نزديك به تمام درخت هاي معمولي و شناخته شده باشه

رضا جان من پستم رو پاک کردم.سوئ تفاهم بود.منظور من راجع به مطالب بالستیک بود که توی تاپیک گذاشتم.
حالا این سوالی که پرسیدید رو واقعیتش معناش رو نفهمیدم میشه بیشتر توضیح بدید؟

جناب پدر خوانده خدمت شما عرض كنم كه :
اولا بنده هم متقابلا پست خود را پاك كردم
ثانيا: اگر خوب توجه كنيد به دليل شرايط موجود بازار و پايين آمدن تنوع محصولات مربوط به شكار و تيراندازي تقريبا زمينه بحث در اين مقوله كم مي شود و ناگهان اين مساله به ذهنم خطور كرد و به سبب نبودن تاپيك گفتگوهاي متفرقه به ناچار آن را اينجا مطرح كردم
ثالثا: در خصوص اين مساله عرض كنم كه از آنجايي كه بنده چند صباحي را به تلمذ در مبحث فيزيك پرداخته ام و به سبب علاقه شخصي هر از گاهي سوالات المپياد هاي فيزيك را مطالعه مي كردم و زيبايي اين سوالات در اين بود كه صرفا فرمولي نبودند و بيشتر در دنياي واقعي مطرح مي شدند و هدف اين بود كه ذهن داشجو يا دانش آموز خلاقيت به خرج داده و مسايل علمي روز مره را بتواند با آموخته هاي خود قالب بندي كرده و به حل آن بپردازد
به عنوان مثال براي اندازه گيري سرعت و يا انرژي يك گلوله شليك شده راه هاي زيادي را مي توان به كار برد و اگر صرفا وسايل طراحي شده را بخواهيم به كار ببريم كه ديگر هنر نكرده ايم و حتي برخي موارد مي توان آزمايش هاي كمّي را از روي قياس با سلاح ها و مهمات شناخته شده انجام داد
اگر سلاح ديديد تاپيكي را تحت عنوان "انجام آزمايش ها و اندازه گيري ها با روش هاي مختلف" ايجاد كنيد تا اعضاء خلاق به بحث و گفتگو بپردازند.

در مورد ایجاد تاپیک میتونید با مدیریت مشورت کنید به نظر من میتونه چنین تاپیکی جالب باشه

دوستان توی این تاپیک قراره بحث علمی بشه یا اینکه آخرش برسه به دعوای کالیبر 4.5 یا 5.5 . اگه قراره بحث علمی و بر اساس تجربه باشه که حرف نداره . منظورم اینه که این تاپیک پتانسیل زیادی برای انحراف داره پس حواس مدیران باید نسبت به جلوگیری از انحراف بحث کاملا جمع باشه

جسارتا يك غلط املايي به چشمم اومد. وقتي وزن گلوله زياد بشه سرعتش كم مي شه نه زياد.

يك سايت جالب براي اطلاعات باليستيكي انواع فشنگ ها
كافي است تا نوع و سازنده فشتگ را انتخاب كنيد تا اطلاعات باليستيكي تا 1000 يارد را مشاهده كنيد:

دیدن لینک ها برای شما امکان پذیر نیست. لطفا ثبت نام کنید یا وارد حساب خود شوید تا بتوانید لینک ها را ببینید.

---

فقط آيتم اول يعني فشنگ كاليبر 0.323 (57×8) نوك تيز 196 گرين ساخت سيلر اند بيلوت انتخاب شد و اين جدول بدست آمد: